ορφικά και πυθαγόρεια μυστήρια

Τα καβείρια μυστήρια η αρχή της Καμπάλα.

Μια σημαντική πληροφορία σε σχέση με τα Καβείρια, μας έχει διασώσει ο Χριστιανός συγγραφέας Ιππόλυτος τον 2ο αιώνα.
«Διότι οι Σαμοθράκες» έγραψε, «σαφώς ονομάζουν τον τιμώμενο παρ' αυτών εις τα μυστήρια, τα οποία επιτελούν, τον Αδάμα τον αρχικόν άνθρωπον.

Υπάρχουν δε εις το ιερόν της Σαμοθράκης δυο αγάλματα γυμνών ανθρώπων, εχόντων και τας χείρας τεταμένας άνω προς τον ουρανόν και τους φαλλούς εστραμένους προς τα άνω, όπως έχει και το εν Κυλλήνη άγαλμα του Ερμού, τα προειρημένα αγάλματα είναι εικόνες του αρχανθρώπου και του αναγενωμένου πνευματικού ανθρώπου, ο οποίος είναι κατά πάντα ομοούσιος προς εκείνον τον άνθρωπον..»

    Αδάμας όμως είναι λέξη Ελληνικότατη για το διαμάντι και όχι βέβαια τυχαία, αντιστοιχεί καμπαλιστικά στην σεφίρα «Κέτερ», δηλαδή στον Πλούτωνα. Ακόμα, ένα όνομα που ξεπηδά συνέχεια όταν ερευνούμε για τα Καβείρια, είναι το όνομα «Κάδμος», ο οποίος φέρεται και ως ιδρυτής των Καβειρίων μυστηρίων στην Θήβα της Βοιωτίας. Παράλληλα, ένας από τους Καβείρους αποκαλείται «Καδμίλος», όνομα που παραπέμπει σε υποκοριστικό του «Κάδμος».

Ο Κάδμος, εκτός από οικιστής της Θήβας, στην μυθολογία έμεινε και ως ο πρώτος άνθρωπος που στον γάμο του με την Αρμονία παρευρέθηκαν οι θεοί.

Σημειωτέον ότι ο ιερός γάμος, η «ιερογαμία» είναι βασικό στοιχείο στα Καβείρια μυστήρια και ακόμα, η Αρμονία είναι κόρη της Ηλεκτριόνης, θυγατέρας του Άτλαντα, του γιού του Ποσειδώνα.

Άτλαντας όμως είναι ο ακομμάτιαστος και είναι συνώνυμος με τον Άδμητο, έναν άλλον ήρωα που έμεινε ξακουστή η γαμήλια περιπέτειά του.

Ξαναγυρίζουμε στον Αδάμα, τον αρχικό άνθρωπο των Καβειρίων, ο οποίος ουσιαστικά είναι δύο, ένας γηραιός και ένας νεαρός, όπως εικονίζονται στα ευρήματα του Καβειρίου των Θηβών.

Ο γηραιός ερμηνεύεται ως ο Πλούτωνας, ενώ ο νεαρός ως ο Διόνυσος.

Ως τέλειος και ολοκληρωμένος παρουσιάζεται ο Πλούτωνας, ενώ ο Διόνυσος Λόγος, όντας ομοούσιος του πρωταρχικού αρχετύπου, διασπάστηκε καθιστάμενος ο ίδιος κόσμος και η πνευματική του ουσία διαμελίστηκε σε σχεδόν άπειρους σπινθήρες, που είναι οι ψυχές των ανθρώπων.

Αυτό είναι ουσιαστικά το κυρίαρχο δόγμα της Καμπαλά, όπου αναφέρεται ο πρωταρχικός μακροπρόσωπος από όπου εκπορεύθηκαν όλοι οι θεοί και ο μικροπρόσωπος, από τον οποίο γεννήθηκε ο κόσμος.

Για τον Αδάμα, ο πρώτος Αλχημιστής, ο Ζώσιμος ο Πανωπολίτης έγραψε:

«Τον πρώτο άνθρωπο που στην Αίγυπτο αποκαλείται Θωθ, οι υπόλοιποι λαοί τον αποκαλούσαν ΑΔΑΜ, όνομα που πάρθηκε από την γλώσσα των Αγγέλων.

Τον ονόμασαν έτσι εξαιτίας της συμβολικής αξίας των τεσσάρων γραμμάτων, δηλαδή των τεσσάρων στοιχείων που αντιστοιχούν στα σημεία του ορίζοντα σε ολόκληρη την σφαίρα.

Το Α- Ανατολή, Δ- Δύση, Α – Άρκτος (βορράς) και Μ- Μεσημβρία (Νότος), αντιστοιχώντας επίσης το καθένα και σε ένα από τα τέσσερα στοιχεία που συνθέτουν τον κόσμο.

Επομένως ο σαρκικός ΑΔΑΜ αποκαλείται Θωθ, όσον αφορά το εξωτερικό του σχήμα.

Ο άνθρωπος που βρίσκεται μέσα στον ΑΔΑΜ – ο πνευματικός άνθρωπος – αυτός έχει ένα ιδιαίτερο όνομα και ένα κοινό όνομα. Το ιδιαίτερο όνομα δεν το γνωρίζω. Μόνον ο Νικόμαχος ο κρυφός γνωρίζει τέτοια πράγματα. Το κοινό του όνομα είναι ΦΩΣ». 

 

Από τον δεύτερο ΑΔΑΜ προήλθε μετά από διάσπαση (απόσπαση) η θηλυκή φύση η οποία αποτέλεσε την πρωταρχική μητέρα του κόσμου.

Από τον Λόγο Φάνητα που αντιστοιχεί στην σφαίρα του Ουρανού, προήλθε η Μητέρα θεά Ρέα, θηλυκή όψη της πλανητικής σφαίρας του Κρόνου – Χρόνου.

Την ίδια ακριβώς διαδικασία προάγει και η Καμπαλιστική φιλοσοφία, η οποία όμως παρανοήθηκε από τους εβραίους και ιουδαιοχριστιανούς καμπαλιστές που πάσχισαν να συνταιριάξουν την απλουστευμένη παρουσίαση της απόσπασης της θήλεας φύσης, της πρώτης μητέρας του κόσμου Εύας, από το πλευρό του κοιμισμένου πρωταρχικού ανθρώπο ΑΔΑΜ.

Περιττό βέβαια να πούμε ότι η Καμπαλιστική θεωρία των εκπορεύσεων, προσπαθεί να ακολουθήσει επακριβώς την Ορφική θεογονία και κοσμογονία, υποπίπτοντας όμως σε δύο σημαντικά σφάλματα στο καθοδικό τόξο των εκπορεύσεων.

Το ένα είναι ότι απουσιάζει παντελώς η Τρίτη σεφίρα από το Καμπαλιστικό ιερόγλυφο, και το άλλο είναι ότι έχει αντιστραφεί η σειρά εκπόρευσης στο ζευγάρι Ερμής – Αφροδίτη και έχει γίνει σκοπίμως Αφροδίτη – Ερμής.

Φαίνεται ότι οι Εβραίοι και οι ιουδαιοχριστιανοί Καμπαλιστές, δεν άντεχαν να έχουν στο δεξί μονοπάτι μια σεφίρα γνώσης, όπως είναι ο Ερμής, αλλά προτιμούσαν μια σεφίρα πίστης, όπως η Αφροδίτη.

Μένοντας στην Μεγάλη Μητέρα θεά που αντιστοιχεί στην Ρέα – Κρόνο, η οποία σε πολλές μυθολογικές εκδόσεις αναφέρεται ως Δήμητρα, ερχόμαστε σε επαφή με ένα από τα πιο σκοτεινά μυστήρια του εσωτερικού μύθου.

Η Μεγάλη Μητέρα προέρχεται από τον Φάνητα Διόνυσο, είναι αυτή όμως που τον ξαναγεννά, όπως μαρτυρεί το απόκρυφο ρήμα των Ελευσινίων, «Βριμώ έτεκεν Βριμόν», η φοβερή γέννησε τον φοβερό, όπου η Δήμητρα γεννά τον Διόνυσο.

Αιώνες αργότερα ο Δάντης στην θεία Κωμωδία, στο εσωτερικό αυτό σύγγραμμα όπου αναλύεται γνωστικά η Καμπαλιστική και Ροδοσταυρική σοφία, ξαναθέτει το μυστήριο όταν γράφει, «Παναγία μητέρα του θεού, κόρη του Υιού σου».

Καμπαλιστικά, τρεις είναι οι Μητέρες θεές, οι οποίες αντιστοιχούν στην Ρέα – Κρόνο, στην Ηρα – Άρη και στην Αφροδίτη και παραπλήσια, τρεις είναι και οι Υιοί και συνάμα σύζυγοι των Μητέρων.

Ο Λόγος ως Διόνυσος, ο Στοχασμός ως Δίας και ο λόγος – ρήμα ως Ερμής.

Έτσι η Ουράνια θεά Μητέρα Ρέα, αναλογεί σε μια Μητέρα Φύση υλοποιημένη, σε μια Γήινη Μητέρα Αφροδίτη.

Η Μεγάλη Μητέρα παύει να γεννάει όταν μυθολογικά ο Κρόνος αποκόπτει τα γεννητικά όργανα του πατέρα του Ουρανού και παραμένει έκτοτε παρθένος, μετά την Γέννηση του Διόνυσου, ενώ η Γήινη Μητέρα Φύση, η Αφροδίτη, συνεχίζει εσαεί να ερωτεύεται και να γεννά.

Καμπαλιστικά αναφέρεται η ουράνια θεά Μητέρα, η ουράνια θάλασσα - mare, Μητέρα του Υιού άσπιλη και η γήινη Μητέρα, η γήινη θάλασσα-mare, μητέρα της ζωής.

Με λίγη παρανόηση και πολύ σκοπιμότητα, η Καμπαλιστική μητέρα mare – Μαρία, έγινε η παναγία ως πλατυτέρα των ουρανών, εικόνα της Ρέας, Κυβέλης, Συμέλης, Ίσιδας, Πρακρίτι κλπ  και η γήινη mare – Μαρία, έγινε η Μαγδαλινή η πόρνη, εικόνα της Αφροδίτης.

Μια αξιοσημείωτη παρατήρηση είναι ότι, οι λέξεις Κάβειροι,  Κυβέλη, Καμπαλά, όπως και Καφίρ που σημαίνει άπιστοι και αποδίδεται στους Καλλάς του Αφγανιστάν λόγω της πίστης τους σε μια μορφή πολυθεϊσμού, έχουν κοινά τα σύμφωνα Κ, Β ή Φ ή ΜΠ και Ρ, Λ, όπου Ρο και Λάμδα γράφονται με το ίδιο σύμβολο και στην Γραμμική Β, αλλά και στην ιερογλυφική γραφή.

Έχει επικρατήσει να λέγεται ότι Καμπαλά σημαίνει παράδοση από στόμα σε αυτί. Αυτή είναι μια αστεία ερμηνεία, για τον λόγο ότι, κάθε απόκρυφη διδασκαλία, είναι παράδοση από το στόμα του διδασκάλου στο αυτί του μαθητή.

Σε καμιά γλώσσα από τις ιστορικές δεν προκύπτει μια ερμηνεία της λέξης Καμπαλά, ώστε να στέκει κάπως ικανοποιητικά. Όμως αν αναζητήσουμε μιαν ερμηνεία στην Γραμμική γραφή, στην Κρητομυκηναϊκή γραφή, τότε ανακαλύπτουμε ότι η συλλαβή ΚΑ, έχει συλλαβόγραμμα το μέχρι σήμερα συμβολισμό της Γης, ένας κύκλος με έναν ισοσκελή σταυρό εσωτερικά, το οποίο έχει φωνητική αξία, ΚΑ ή ΓΑ ή ΧΑ, συλλαβόγραμμα και συλλαβή η οποία απαρτίζει και ολόκληρη λέξη, την λέξη ΓΗ.

Το Μπα επίσης στην Γραμμική Β’ έχει μόνο του έννοια, καθώς αναπαριστά την λέξη που αποδίδεται στον βίο ως ενέργεια ζωτικότητας και το Λα ή Ρα, συλλαβόγραμμα που συμβολίζει το φως και κατ’ επέκταση την Γνώση.

Έκπληκτοι διαπιστώνουμε ότι το ιερόγλυφο της καμπαλά, αναγνωσμένο με τα σύμβολα της Γραμμικής, αποδίδεται ως «η ύλη της ζωής και της γνώσης» και επειδή το ιερόγλυφο ομοιάζει με δέντρο, το δέντρο της Καμπαλά θα μπορούσε να λέγεται το δέντρο της ζωής και της γνώσης, όπως ακριβώς έχει διασώσει η εσωτερική παράδοση ότι αποκαλείται.

1. Bernard Williams, "Πλάτων- η επινόηση της φιλοσοφίας’’, μτφ
Μ.Σκαρά,Ενάλιος, 2001,σ.σ 412. Taran . L.  "The creation myth in Plato's Timaeus" in Anton J.P. and
 2.Kustas G.. L.*-Essays ih ancient Greek philosophy-N. York 1971,σσ372. 

3. Φρανσουά Νταγκονιέ: ‘’ Οι μεγάλοι φιλόσοφοι και η φιλοσοφία τους’’,μτφ
Μ.Τριανταφύλλου,εκδόσεις Μελάνι,Αθήνα 2007,σ.σ 28.
 

 4. Μonique Dixsaut : " philosophes Platon Le desir de comprendre". ,Libraire philosophique J.Vrin, 2003, σσ115 200.

 5.“ Metaphysics and Epistemology, Collection of critical  essays,Edited by G.Vlastos,Anchor books, Doublepay and company, Garden city ,New York,1971 ,σ.σ 166  -180

 

6. Paul Kucharski  Aspects de la a specoulation platonicienne, Ruplications de la Sorbonne serie “etudes” Tome 1,1971, σ.σ 300-301.

7. .   Ούλριχ φον Βιλαμόβιτς :Πλάτων,η ζωή και το έργο του (νεότητα ,ώριμα χρόνια,γήρας), εκδόσεις ΚάκτοςΑθήνα 2005, σ.σ 517-680

8. Platonism   and Phythagorism, by Paul-Elmer More,Green wood press publishers , New York, 1969 , σ. 248.

 9.  [Wildelband, W.–Heimsoeth, H., Εγχειρίδιο Ιστορίας της Φιλοσοφίας⁴, Α΄ Τομ., (μτφρ. Ν. Μ. *Σκουτερόπουλος), ΜΙΕΤ, (Αθήνα 2001)

  10. Burnet J. (ed.) Plato. Platonis Opera, Oxford University Press. (Oxford 1903)

  11. Bywater, J, (ed), Aristotle's Ethica Nicomachea, Clarendon Press, (Oxford 1894)

Herodotus, (transl. A. D. Godley), Harvard University Press, (Cambridge 1920)

12.Homer, The Odyssey, (transl. A.T. Murray). Cambridge, MA., Harvard University Press; William *Heinemann, Ltd, (London,. 1919)

Homer, Homeri Opera in five volumes, Oxford University Press, (Oxford 1920)

13.Liddell H. G. - Scott R., A Greek-English Lexicon, Clarendon Press, (Oxford 1940)

14. W.K.C. Guthrie: “Orpheus and the greek relirion,,London ,1952,σ.σ.216-221.

΄

   

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.Πλάτωνος  Φαίδων,113d-114 εκδόσεις Πάπυρος

2. Πλάτωνος  Πολιτεία Α,330 D-331a.

3. Πλάτωνος , Πολιτεία V III 517 **c , εισαγωγή,μτφ,σχόλια Ν.
       Σκουτερόπυλος,Πόλις,2002, σ.σ 209.* Πλάτων «Πολιτεία» XXI, σ.σ 415

4. Πολιτικός 83 b-c.Πβ. Κρατύλος  400 c,  και  «Πολιτεία» βιβλίο Β΄ 336 a-b,     363 c-d., όπου καθορίζεται ότι δεν επιτρέπεται η αυτοκτονία, ωστόσο μόνο με τον θάνατο μπορεί η ψυχή να ελπίζει ότι θα απαλλαγεί από τα δεινά του σώματος. Η ψυχή πηγαίνει σε έναν κόσμο υπερούσιο,όπου θα ευτυχήσει ή θα τιμωρηθεί ανάλογα με το αν μυήθηκε στα υπέρτατα μυστήρια της ύπαρξης και αν έζησε μία δίκαιη ζωή.

5.Κατσαρός Β. (εισ.), Λεξικό Σουΐδα, Θύραθεν, (Θεσσαλονίκη 2002)

6.Κων/νος  Ράντης : « Φύσις και Πνεύμα- από τους προσωκρατικούς στην κριτική θεωρία» Πολύτροπον , Αθήνα 2008, σ. 48.  «…. Η  αντίληψη των πυθαγορείων για την ψυχή είναι στενά συνυφασμένη με την αντίληψή τους για τον κόσμο, τον οποίο αντιλαμβάνονται όπως οι Ίωνες φιλόσοφοι ως ζωντανό όν. …Κατ’ουσίαν δεν υπάρχει καμμία διαφορά μεταξύ της ανθρώπινης πνοής, της ανθρώπινης ζωής και της πνοής του σύμπαντος.Ο κόσμος είναι απέραντος ,αιώνιος και ένας. Οι πυθαγόρειοι από το υλοζωιστικό πρωταρχικό στοιχείο , θεωρούν ότι γεννάται ένα αντιθετικό ζεύγος, που αποτελείται από ψυχή και σώμα.Η ενότητα του κόσμου παριστάνεται τώρα δυιστικά και ο φυσικός κόσμος θεωρείται ότι είναι υποδεέστερος μίας υπερβατικής πραγματικότητας….»

7.«Πλάτων- Φαίδων ,προλεγόμενα Τ.Φ.Αρβανιτάκης,εισαγωγή,μτφ,θέματα,ερωτήματα για επεξεργασία,Θ. Γ.Μαυρόπουλος,Ζ ήτρος,Θεσσαλονίκη,σ.σ 54.

Πλάτωνος Φαίδων  106 b- 107 b  : «  ει μεν το αθάνατον και ανώλεθρον εστίν, αδύνατον ψυχή, όταν θάνατος επ’αυτήν ίη απόλλυσθαι….επιόντος άρα θαναάτου επι τον άνθρωπον το μεν θνητόν ως έοικεν αυτού αποθνήσκει, το δ’αθάνατον σών και αδιάφθορον οίχεται απιών υπεκχωρήσαν τω θανάτω….παντός μάλλον άρα,έφη, ω Κέβης, ψυχή αθάνατον και ανώλεθρον ,και τω όντι έσονται ημών αι ψυχαί εν Άιδου.»

8. Πυθαγόρας  Τ. Φ .Αρβανιτάκης, εισαγωγή ,μτφ, θέματα, ερωτήματα για επεξεργασία, Θ.Γ.Μαυρόπουλος ,Ζήτρος,Θεσσαλονίκη σ.σ 54.

Το "Περί του Πυθαγορικού βίου" είναι το πρώτο από τα 10 βιβλία που έγραψε ο Ιάμβλιχος σχετικά με τον πυθαγορισμό. Ο Ιάμβλιχος προτείνει ένα καινούργιο πρόγραμμα φιλοσοφίας, το οποίο υποστηρίζεται από τις αρχές και τον τρόπο του βίου των Πυθαγορείων, έτσι όπως παρουσιάζεται μέσα από τη ζωή και τη διδασκαλία του Πυθαγόρα και των μαθητών του. Η σημασία του κειμένου είναι μεγάλη καθώς, ενώ γράφεται σε μιαν εποχή με έντονο φιλοσοφικό και θρησκευτικό χαρακτήρα -αυτήν της ύστερης Αρχαιότητας (4ος αιώνας μ.Χ.)- αναφέρεται στον Πυθαγόρα και τον αρχαίο πυθαγορισμό (6ος αιώνας π.Χ.). Η προσωκρατική σκέψη, η πλατωνική και η αριστοτελική φιλοσοφία, η ελληνιστική περίοδος, η χριστιανική διδασκαλία και ο νεοπλατωνισμός, είναι το πέρασμα που συνδέει την εποχή του Πυθαγόρα με την εποχή της διδασκαλίας και του συγγραφικού έργου του Ιάμβλιχου. Πέραν των βιογραφικών πληροφοριών, η σημασία των αριθμών, των συμβόλων και της μουσικής, οι τέσσερις λόγοι του Πυθαγόρα στην Κρότωνα, το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα και η πολιτική του στάση, η σοφία, η δικαιοσύνη, η σωφροσύνη, η ανδρεία και η φιλία, είναι τα σημαντικότερα ζητήματα που συνθέτουν το έργο του Ιάμβλιχου.

Η εισαγωγή, που φέρει τον γενικό τίτλο "Ο Πυθαγόρας, οι Πυθαγόρειοι και ο Πυθαγορικός τρόπος του Ιάμβλιχου", αποτελείται από έξη μέρη. Τα πρώτα τρία αναφέρονται στον βίο του Πυθαγόρα, στη Σχολή του -το φημισμένο ομακοείο- και στον πυθαγόρειο τρόπο της θεωρίας και της πράξης, ενώ τα υπόλοιπα στον βίο και τον Πυθαγορικό τρόπο του Ιάμβλιχου, τη σχέση του με τον Νεοπλατωνισμό και τον Χριστιανισμό, στο έργο του Σύριου "Περί της Πυθαγορικής αιρέσεως", αλλά και στα υπόλοιπα έργα του.

9. ΤΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΜΕΝΑ ΩΣ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΑ

          α) ‘’Το φυσικόν’’στο έργο αυτό παρουσιάζεται η τριμερής διάκριση της ψυχής

                   σε επιθυμητικό θυμοειδές και νοητικό σώμα και η τριμερής διάκριση του                             σύμπαντος σε  υλικό αιθερικό και ουράνιο νοητικό.

         β)   ‘’ Το παιδευτικόν’’ για την ηθική εκπαίδευση του λαού ιδιαίτερα των νέων.

          γ)   ‘’ Το πολιτικον’’  για την εύρυθμη λειτουργία της πόλης, από το οποίο έχει έντονα επηρεαστεί ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης.

Για τα τρια παραπάνω βιβλία κάνει λόγο ο Διογένης ο Λαέρτιος, ο οποίος διασώζει ελάχιστα αποσπάσματά τους.

                                                        ΠΗΓΕΣ

1. Αέτιος

2. Αθήναιος

3. Αίλιανος

4. Αλέξανδρος  Πολυίστωρ

5. Anonymous Londiniensis

6. Απολλόδωρος

7. Αριστοτέλης

8. Γαληνός

9. Caelius Aurelianus

10. Caesar Julius

11. Διογένης Λαέρτιος

12. Διόδωρος Σικελιώτης

13. Δίων Κάσσιος

14. Εύδημος

15. Εύκλείδης

16. Ευστάθιος

17. Fragmenta Historicum Graecorum (FHG)

18. Fragmenta von Vorsokratiker (DK)

19. Ηρόδοτος

20. Θεόφραστος

21. Θέων Σμυρναίος

22. Ιάμβλιχος

23. Ιεροκλής

24. Ιπποκρατική Συλλογή

25. Ιππόλυτος

26. Ιουστίνος

27. Ίων Χίος

28. Macrobius

29. Πίνδαρος

30. Πλάτων

31. Πλούταρχος : έκδοση Βιβλιοθήκη των Ελλήνων Αθήνα.

32. Πορφύριος

33. Πρόκλος

34. Σιμπλίκιος

35. Σουίδα

36. Στοβαίος

37. Stoicorum Veterum Fragmenta (SVF)

38. Σχόλια Ανώνυμα

39. Φαίδρος

40. Κρατύλος

41. Συμπόσιο

42. Γοργίας

43. Αξίοχος

44. Μένων

45. Πολιτεία Β

46. Νόμοι β

47. Κριτίας

48. Φαίδων

49. Λάσκαρις 632

50. Τίμαιος

51. Αλκιβιάδης τομ.122

52. Δημήτριος

53. Περι του El τομ. 142

54. Σύλλας τομ. 191

55. Αριστείδης τομ. 197

56. Ηθικά (Συμπόσιον των εφτά σοφών) τομ. 178

57. Ηθικά (Παραμυθικός προς την ιδιαν γυναίκα) τομ. 143

58. Ηθικά (Λακωνικά αποφθέγματα) τομ. 143

59. Κάμιλλος τομ 18

60. Ηθικά (Περι Ίσιδος και Οσίριδος ) τομ.141

61. Σολων τομ. 17

62. Ρωμύλος τομ. 19

63. Θήβιος τομ 19

64. Αλέξανδρος τομ 204

65. Περικλής τομ.121

66. Παυσανίας 9.30.5 Μαλτέζος 38.

67.  Τσούντας 159

68. Αλεξάνδρου Ανάβαση Α, XI, 2.

69. Πυθαγορικός βίος 243 σελ. 171.

70. Εις Πλατ . Πολιτ.  11 169, 25.

71. Πυθαγ. Β . 28

72. Πρόκλος  Θεολ. Π            λ. 16. 44 Τ 250.

73. Ορφικά Α, Ιστ. 8 Λάσκαρις 658

74. Αργοναυτικά  στ. 664 σελ 160

75. Πρόκλος Πλάτωνος Πολιτεία 11,338 Ανδριανόπουλος 90.

76. Ηρόδοτος 11,22

77.Ηθικά Συμπόσιο των εφτά Σοφών XVI.

78. Εμπεδοκλ.καθαρμ. σελ. 440,447 και Σακελαρίου,Πυθαγόρας 1976 Τευχ 2 σελ 18.

79. Θεογονία 726. 811-814.

80. Ιλιάδα, Θ 15, Μ 134.

81. Εγκ/κο λεξικό Ηλίου\

82. Βλ Πλάτων ,Τιμαίος και Κριτίας

83. Ευριπίδης Fr 475.12

84. Πορφύριος περί αποχής εμψ. 19. Προτρεπτ. 12

85.Αποφθέγματα Λακώνων  224. Ε

86. Orph Fragment σελ 150, ιεροί λόγοι κ.λπ. Κουρτίδης 113.

87. Πλούταρχος στο Ανθολόγιο Στοβαίου 4, 107.

88. Ευριπίδης, Ιππολυτος 953.

89. Orph Fragm Καθαρμοί σελ 20 Κουρτίδης 20.

90. Αργοναυτικά στ 38 σελ 135.

91. Βάτραχοι στ. 145 κ.ε

92. Παυσαν Ι.32 Κουρτίδης 112.

93. Αργοναυτικά στ 43-44 σελ.135.

94. Διόδωροςμ 3,65.

95. Λεκατσάς, ψυχή 461.